دانشمندان برای اولین بار موفق به طراحی آزمایش ادراری شدهاند که میتواند نخستین نشانههای احتمالی سرطان ریه را آشکار کند. این آزمایش از حسگری تزریقی بهره میبرد که پس از ورود به بدن، بخش کوچکی از آن در صورت وجود سلولهای سرطانی، آزاد و وارد ادرار میشود.
یکی از مشکلات بزرگ در درمان سرطان ریه این است که معمولا دیر تشخیص داده میشود. با این روش جدید، بیماران میتوانند درمان را زودتر شروع کنند و شانس بیشتری برای غلبه بر بیماری خواهند داشت.
بر اساس گزارش گاردین، پژوهشگران دانشگاه کمبریج و موسسه اِرلی کَنسر، روشی تازه برای تشخیص سرطان ریه ابداع کردهاند که نوعی پروتئین خاص را در بدن ردیابی میکند. این پروتئینها از سلولهایی خاص ترشح میشوند که گرچه زندهاند اما توانایی رشد و تکثیر خود را از دست دادهاند و به همین دلیل به آنها سلولهای خاموش یا «زامبی» میگویند.
دانشمندان در آزمایشهای خود روی موشها به نتایج امیدوارکنندهای دست یافتهاند و امیدوارند به زودی بتوانند این روش را روی انسان نیز آزمایش کنند.
این سلولهای زامبی با تغییر محیط اطراف خود، زمینه را برای رشد سلولهای سرطانی فراهم میکنند و به بافتهای سالم آسیب میرسانند.
پژوهشگران موفق به ساخت حسگری شدهاند که پس از تزریق با پروتئینهای خاصی در بدن واکنش نشان میدهد. این حسگر با شناسایی این پروتئینها، بخش کوچکی از خود را در ادرار آزاد میکند که به راحتی قابل تشخیص است.
پروفسور لیلیانا فروک در این باره به گاردین گفت: «پیش از پیدایش سرطان، در بافتهای آسیبدیده تغییراتی رخ میدهد. یکی از این تغییرات، انباشتگی سلولهای آسیبدیده است. این سلولها گرچه آنقدر آسیب ندیدهاند که بدن آنها را از بین ببرد اما با آزاد کردن پیامهای خاصی، محیط را برای رشد سرطان آماده میکنند.»
فروک در ادامه توضیح داد: «ما پروتئین ویژهای را که از این سلولها در بافت ریه آزاد میشود شناسایی کردهایم و حسگری ساختهایم که در برخورد با این پروتئین، به دو بخش تقسیم میشود. بخش کوچکتر این حسگر از راه کلیهها وارد ادرار میشود و قابل شناسایی است.»
هنگامی که بخش کوچک کاوشگر وارد ادرار میشود، به دلیل اندازه بسیار ناچیز آن، به تنهایی قابل تشخیص نیست اما با افزودن محلول نقره، همان ترکیبی که در چاپ عکسهای آنالوگ استفاده میشد، این بخش کوچک قابل مشاهده میشود.
به این ترتیب، پزشکان میتوانند با بررسی رنگ ادرار پس از تزریق کاوشگر، وجود سلولهای مشکوک در ریه را تشخیص دهند. این سلولها میتوانند نشانههای اولیه تغییراتی باشند که ممکن است به سرطان بینجامد.
فروک گفت: «هدف ما آزمایشی بود که به پزشکان کمک کند نشانههای اولیه سرطان را ماهها و حتی سالها پیش از آشکار شدن علائم بیماری تشخیص دهند.»
پژوهشگران این طرح که با پشتیبانی مالی موسسه کنسر ریسِرچ بریتانیا انجام شده، در پی یافتن روشی کمهزینه به جای اسکنهای گرانقیمت هستند.
سرطان ریه همچنان از مرگبارترین انواع سرطان در جهان است و سالانه نزدیک به یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر جان خود را بر اثر آن از دست میدهند.
در مواردی که این بیماری دیر تشخیص داده میشود و تومورها گسترش مییابند، شانس زنده ماندن افراد بسیار کم است.